Te Kete Ipurangi Navigation:

Te Kete Ipurangi
Communities
Schools

Te Kete Ipurangi user options:


Tirohia mā te reo: Māori Ingarihi

Waikano 5

Te ngohe – He kōrero mō ngā waikano. Ngā taumata 1 me 2

Ngā Whāinga Paetae: Te Pū me te More

1.2 me te 2.2 Ka ako haere i ngā whakamahinga o ngā matū e mōhio whānuitia ana, me te hono ki ngā āhuatanga e kitea ana. Te Marautanga o Aotearoa (wh. 99) Ō Kawekawe, Ngā Āhuatanga me ngā Panoni Matū.

Te putanga ako

Ka taea e au:

  • te whakaingoa i tētahi tipu, kararehe rānei e whakamahia ana hei waikano
  • te whakamārama ka pēhea tēnei waikano e hangaia ai
  • te whakaatu mārama i ōku ariā
  • te tiritiri i ōku ariā ki ētahi atu. 
Ngā paearu angitu Aromatawai whaiaro Aromatawai ā-hoa Aromatawai ā-kaiako
Tino pai He pai Āhua pai Tino pai He pai Āhua pai Tino pai He pai Āhua pai
Ka taea e au te whakaingoa i tētahi tipu, kararehe rānei e whakamahia ana hei waikano.                  
Ka taea e au te whakamārama ka pēhea tēnei waikano e hangaia ai.                  
Ka taea e au te whakaatu mārama i ōku ariā.                  
Ka taea e au te tiritiri i ōku ariā ki ētahi atu.                   

Kōwhiria he waikano māori hei rangahau. Ko ētahi tauira o ngā waikano ko te:

  • raurēkau
  • hawahawa (he karera te tae o ngā hawahawa e tipu ana i ngā ara hīkoi; ko ētahi e kitea ana i ngā kōhatu he karaka te tae, ā, ka tautau ētahi atu i ngā peka rākau i te ngahere)
  • 'cochineal' (he waikano whero mō ngā kai).

Rapua he mōhiohio anō mō te ahunga mai i ēnei waikano, me te āhua e whakaritea ana. Whakaaturia ō mōhiohio ki te akomanga. Mēnā ka taea, whakamahia he tauira o tō matū i tō whakaauturanga.

Hoki ake ki runga ^