Te Kete Ipurangi Navigation:

Te Kete Ipurangi
Communities
Schools

Te Kete Ipurangi user options:


Tirohia mā te reo: Māori Ingarihi

Te kohi harakeke

Te Whāinga

Kia mātau te ākonga he kawa, he tukanga anō hoki e pā ana ki te kohi harakeke.

A drawing of a flax plant.

He rite ngā rau o te tipu harakeke ki te whānau. Ka tipu mai ngā rau hou i te pokapū o te tipu. E kīia ana ēnei he rito, ā, ka whakamarua ēnei i ia taha mā ngā whā awhi rito. Ka tiritiri ngā whā katoa i ngā akaaka katoa, ā, ka pakari ake te tipu mā te noho hei wāhanga o te tipu katoa.

  • Ki tō whakaaro, he aha i hira ai kia kaua e kotia te rito me ngā whā awhi rito o te harakeke?
  • Ki tō whakaaro, he aha i hira ai kia koti hōtiutia ngā whā mā te koki ahu atu i te tipu?
  • He mea whaitake ki a koe kia whakaritea te harakeke ki te whānau?
  • He aha i hira ai kia kaua e koti i ngā whā i te wā ua?

Ētahi whakataukī, waiata hoki mō te kohi harakeke

He nui ngā tohutohu ka puta i ā tātou whakataukī mō te harakeke e hāngai ana ki te tiaki i te taiao.

  • Matapakitia e kōrua ko tētahi hoa he aha i whakaaro ai kōrua he pono te tohutohu i te whakataukī i raro mō te harakeke.

Tungia te ururoa kia tupu whakaritorito te tupu a te harakeke.
(Tārakea te kino kia tupu matomato mai te pai.) 

Mā te nuku whakararo kei tēnei whārangi paetukutuku ka kitea tētahi kōnae ororangi, o te waiata kei raro, hei whakarongo atu:

Hūtia te Rito

Hūtia te rito
o te harakeke
Kei whea, te kōmako e kō
Kī mai ki ahau
He aha te mea nui
o tēnei ao
Māku e kī atu
He tangata, he tangata, he tangata.

  • Ki a koe, he aha te tikanga o tēnei waiata?
  • He aha te take kāore he wāhi waiata o te kōmako (korimako)?

Mā ngā kaiako

Kua whakamāramatia e te maha o ō tatou whānau, hapū, iwi hoki tēnei waiata e paingia ana, e waiata nuitia ana.

Anei tētahi atu whakamāramatanga. Ka whakatauritea pea te ngaromanga o te waiata a te kōmako (korimako) ki te ngaromanga o ngā tamariki e waiata ana. Ki te kore he tamariki, e kore e whai oranga te tangata. I te tangohanga o ngā rito, ka mate te harakeke. Ki te kore he waihonga harakeke, ka ngaro haere ngā manu. Ka whakamahara mai tēnei waiata i a tātou ki ngā pānga i roto i te hapori, ina koa ka whai wāhi te whakamahi rauemi ki aua pānga.

Hoki ake ki runga ^