Ngā tōpana waka - Te taumata 4
Te Whāinga Paetae: Te Aka
4.1 Ka tūhura, ka whakamahi i te tauira pūtaiao hei whakaatu i te tōpana me te nekenga, me ētahi whakamahinga, pēnei i te waku, te kauwhiti me te tauru. Te Marautanga o Aotearoa (wh. 100) Ō Ahupūngao, Te Tōpana me te Nekenga.
Te putanga ako
Ka taea e au:
- te whakamārama i ngā tōpana ka pā ki tētahi waka
- te tautohu tōpana whārite
- te tautohu kōpana kāore i te whārite
- te tautohu i te pānga i waenga i te tōpana taumaha kei tētahi waka me te tōpana ātete
- te torotoro i te pānga o ngā tōpana pana me ngā tōpana ātete ki te tōpana katoa ka puta.
| Ngā paearu angitu | Aromatawai whaiaro | Aromatawai ā-hoa | Aromatawai ā-kaiako | ||||||
| Tino pai | He pai | Āhua pai | Tino pai | He pai | Āhua pai | Tino pai | He pai | Āhua pai | |
| Ka taea e au te whakamārama i ngā tōpana ka pā ki tētahi waka. | |||||||||
| Ka taea e au te tautohu tōpana whārite. | |||||||||
| Ka taea e au te tautohu tōpana kāore i te whārite. | |||||||||
| Ka taea e au te tautohu i te pānga i waenga i te tōpana kei tētahi waka e te tōpana ātete. | |||||||||
| Ka taea e au te torotoro i te pānga o ngā tōpana pana me ngā tōpana ātete ki te tōpana katoa ka puta. | |||||||||
Ngā tōpana waka
He nui ngā mea me whakaaroaro ina hoahoa waka ama hei tauwhāinga. He pēnei nā te nui o ngā tōpana ka pā ki te waka. Ka taea e te tōpana te pana, te tō rānei. Mā ēnei e whakatau mēnā ka toa koe, ka hinga rānei i tētahi tauwhāinga. E whā ngā tōpana ka pā ki te waka:
Te taumaha: Te tōnga whakararo o te tō-ā-papa ki tētahi mea.
Te tautoko: Te pana whakarunga hei tautoko i tētahi mea.
Te pana: Te tōpana whakaneke i tētahi mea.
Te pana waku: Te tōpana ātete i te nekenga o te mea.
Kei te whārangi e whai ake nei tētahi ngohe tauwhitiwhiti e pā ana ki ngā tōpana nei. Me whakatau koe ko tēhea o ngā tōpana kei runga nei kei te pā ki te waka ina hoea mā te wai.