Ko Ngātoroirangi

Ko te tohunga nei a Ngātoroirangi i tipu ake i Te Vaitoa i Rangiātea i te iwi o Ngāti Ohomairangi. I whakangungua mai ia i te marae o Taputapuātea i Rangiātea. Nā ngā wehenga i Hawaiki ka kāhakina rāua ko tana wahine e Tamatekapua, hei tohunga mō te waka o Te Arawa. I whakarērea atu e ia te waka o Te Arawa i Te Awa-o-te-Atua, e pātata ana ki Matatā, ka ahu atu ki tuawhenua.

I a ia e takahi ana i te whenua ka pupū ake he puna wai, e kitea tonutia nei i ngā roto i Rotorua tae noa ki Tokaanu. Nāna anō hoki i whakatū haere ētahi patupaiarehe ki ngā maunga. I a ia e whakawhiti ana i ngā raorao pātata ki Tarawera, ka tūpono atu ia ki tētahi atua, ki a Te Tamahoi. I pakanga rāua, heoi i te takahitanga o te waewae o Ngātororangi ka huaki mai he pakohu, ā, ka horomia a Te Tamahoi. Koia nei te pakohu o Tarawera.

Ka haere tonu a Ngātororangi i tana haere tae noa ki Taupō-nui-a-Tia, ka kake ake ia i a Tauhara, te maunga pātata ki a ia. Mai i Tauhara ka tiro kau atu ia ki a Taupō-nui-a-Tia, ka taunahatia e ia te tirohanga whenua. I reira ka tīmata ia ki te kake i ngā maunga me tana mōkai i tōna taha, a Ngāuruhoe. I te maunga o Tongariro ka raru rāua i te huka pūkeri i kawea mai e te hau tonga.

Kua tata hemo kē ā Ngātororangi, ka karangatia e ia ōna tuāhine a Kuiwai rāua ko Haungaroa. I haramai anō rāua mai i Hawaiki, engari i noho atu ki Whakaari, kia tukua mai te ahi tipua i mauria mai e rāua i Hawaiki. Ka kawea mai e ā rāua taniwha, e Te Pupū rāua ko Te Hoata, mā tētahi muriwai puta noa ki te ikeiketanga o Tongariro. Ko ngā tapuwae o ngā taniwha nei, ko ngā whakatakotoranga ahi tipua mai i Te Moana-nui-a-Kiwa tae noa ki Te Muriwai-raro-Whenua-o-Taupō. E kitea nei ngā maunga ahi tipua, ngā puia, ngā ngāwhā, me ngā waiariki mai i Whakaari ki Tokaanu tae atu ki Tongariro. Kua whakahemohemo kē a Ngātororangi, rokohanga rawa ake a Ngāuruhoe, kua hemo kē.

Hei mahi

Tuhia mai he whakarāpopoto o ngā mātauranga pūtaiao kei tēnei kōrero.

Hoki ake ki runga ^