Te Kete Ipurangi Navigation:

Te Kete Ipurangi
Communities
Schools

Te Kete Ipurangi user options:


Tirohia mā te reo: Māori Ingarihi

Te ngohe: He hoa, he hoariri rānei – kei te tātāwhāinga ngā anuhe harakeke ki te kai ōrite? – Te taumata 4

Te Whāinga Paetae: Te Aka

4.1 Ka āhukahuka ki ngā tukanga koiora kei ngā rauropi katoa, me te mōhio anō he rerekē aua tukanga i ngā momo rerekē. Te Marautanga o Aotearoa (wh. 101) Te Ao Tūroa, Te Rauropi.

Te putanga ako

Ka taea e au:

  • te ine i waenga i te tuaka me ngā kāniwha, ngā matapihi hoki i tētahi whā
  • te tuhituhi i aku inenga me te hanga kauwhata hei whakaatu i ēnei otinga
  • te whakamahi i aua otinga kia mōhio ai mēnā ka kai ētahi momo anuhe rerekē e rua i te momo kai ōrite
  • te tiritiri i aku otinga ki ētahi atu me te tuhituhi i ngā rerekētanga.
Ngā paearu angitu Aromatawai whaiaro Aromatawai ā-hoa Aromatawai ā-kaiako
Tino pai He pai Āhua pai Tino pai He pai Āhua pai Tino pai He pai Āhua pai
Ka taea e au te ine i waenga i te tuaka me ngā kāniwha, ngā matapihi hoki i tētahi whā.                  
Ka taea e au te tuhituhi i aku inenga me te hanga kauwhata hei whakaatu i ēnei otinga.                  
Ka taea e au te whakamahi i aua otinga kia mōhio ai mēnā ka kai ētahi momo anuhe rerekē e rua i te momo kai ōrite.                  
Ka taea e au te tiritiri i aku otinga ki ētahi atu me te tuhituhi i ngā rerekētanga.                  

E rua ngā momo anuhe ka kai i te whā harakeke. Ka hanga kāniwha tētahi anuhe i te whā, ka hanga kōhao, matapihi rānei tērā atu momo. Kei te tātāwhāinga ēnei momo anuhe e rua mō te kai ōrite? Mā te whakaoti i te ngohe e whai ake nei ka āhei koe te whakautu i tēnei pātai.

Rapua he tipu harakeke, he tī kōuka rānei me te nui o ngā kōhao me ngā kāniwha i te whā. Kaua e hanga inenga mai i te toi o te whā me te taha o raro. Mō ia kāniwha, matapihi hoki, hangaia kia whā ngā inenga mai i te tuaka pēnei i tā te hoahoa i raro e whakaatu ai.

Diagram 5 - Notch

Te tawhiti mai i te karawhā (mm) ki:

 

Te tīmatanga o te kāniwha

Te tapa o te whā

Te tīmatanga o te matapihi

Te mutunga o te matapihi

Kāniwha

0 0    

Matapihi

    0 0

Kāniwha

0 0    

Matapihi

    0 0

Kāniwha

0 0    

Matapihi

    0 0

Kāniwha

0 0    

Matapihi

    0 0

Kāniwha

0 0    

Matapihi

    0 0

Tukuruatia ō inenga kia oti rā anō te tuhituhi i te rima matapihi, kāniwha hoki ki te ripanga i runga nei.

Tuhia ō otinga ki te kauwhata pae, ka whakamahi rānei i te ripakaute kua āpitihia hei tuhituhi i ō otinga me te hanga i tētahi kauwhata.

Ko te kauwhata kei raro he tauira o te āhua pea o ō otinga.

Spreadsheet 1

Me mahara tonu: Ki te inaki ngā pae whero me te kākāriki, ko te tikanga ka tātāwhāinga ngā anuhe mō te kai. Kei te inaki ētahi o ēnei pae?

  • Kei te inaki ngā pae o tō kauwhata?
  • Ki ō whakaaro, kei te tātāwhāinga ngā anuhe harakeke ki te kai ōrite? He aha ai?
  • He rite ngā otinga a tō rōpū ki ērā atu o tō akomanga? Mēnā he rerekē, he aha i pēnā ai?
  • Kai ai ngā anuhe e rua i te wāhanga ōrite o te whā?
  • Ki tō whakaaro, ka ahatia rawatia ngā anuhe mēnā i kai rāua i te wāhanga ōrite o te whā?

Mā ngā kaiako

Kāore e taea e ngā anuhe whakakoromeke te kai matapihi tae atu te tapa tonu o te whā. Mēnā ka pērā, ka korehāhā te anuhe whakakāniwha, te anuhe whakakoromeke rānei. Mā tā ngā anuhe e rua kakai i te wāhanga ōrite o te whā e pērā ai. E hāngai ana tēnei ture ki ngā mea oreore katoa.

Hoki ake ki runga ^